✨KIẾN TRÚC PHÁP - ĐÔNG DƯƠNG NHỮNG VIÊN NGỌC QUÝ TẠI HÀ NỘI - BÌA CỨNG IN MÀU - TRUNG TÂM LƯU TRỮ QUỐC GIA I -

Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I là nơi lưu trữ tài liệu về thời Pháp thuộc tới trước 1945. Nên năm nào Trung tâm cũng ra sách về nhiều mảng đề tại. Lần này là về Kiến trúc Hà Nội thời Pháp. KIẾN TRÚC PHÁP - ĐÔNG DƯƠNG NHỮNG VIÊN NGỌC QUÝ TẠI HÀ NỘI Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I Bìa cứng in màu

MỘT CUỐN SÁCH ẤN TƯỢNG VỀ HÀ NỘI XƯA Tôi đang cầm trên tay và đêm qua được đọc một cuốn sách mới xuất xưởng từ nhà in, còn thơm mùi mực, nói vui là cuốn sách "nóng hôi hổi vừa thổi vừa xem" . Vì đến 9 giờ sáng nay 14-1-2022, sách mới được phát hành. Vào thời điểm đó tại một địa điểm trên đường Vũ Phạm Hàm, Hà Nội, tại tòa nhà giờ đây bạn rất dễ nhận ra (dù công trình còn đang hoàn thiện) có cái lan can chạy dài nhấp nhô như những nhịp cầu để bạn dễ dàng hình dung chiếc cầu Long Biên vắt ngang Sông Hồng trên đất Hà Nội, mà thưở ban đầu nó mang tên của viên Toàn quyền để lại nhiều công trình kiến trúc hạ tầng hoành tráng nhất ở thuộc địa Đông Dương, vào thời điểm tiếp nối giữa 2 thế kỷ XIX và XX là Paul Doumer. Trong cuốn sách muốn giới thiệu với các bạn cũng có viết về công trình này. Địa điểm mà cuốn sách sẽ được phát hành vào 9 giờ sáng nay là Trung tâm Lưu trữ Quốc gia 1 và cuốn sách ấy có nhan đề : "KIẾN TRÚC PHÁP-ĐÔNG DƯƠNG NHỮNG VIÊN NGỌC QUÝ TẠI HÀ NỘI" (Architecture Franco-Indochinoise, Les Perles de Hanoi/ Frech-Indochinese Architecture, Pearls of Hanoi). Cũng xin nói thêm thời điểm phát hành cuốn sách này cũng chính là lúc khai mạc cuộc trưng bày đón chào Tết Nhâm Dần với chủ đề "TẾT XƯA"thông qua các hình ảnh và tài liệu lưu trữ (trước 1945) mà các bạn có thể theo dõi online trên trang mạng FB của Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I. Sách viết về kiến trúc Hà Nội không mới, kể cả người nước ngoài cũng từng tổ chức biên soạn và công bố sách về đề tài này. Chính ngay Cục Lưu trữ kết hợp với Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp ở Hà Nội (EFEO) cũng từng xuất bản một cuốn chủ yếu giới thiệu các bản vẽ thiết kế được lưu trữ tại VN và Pháp. Nhưng cuốn sách lần này được xuất bản với đẳng cấp như "album nghệ thuật" với khổ sách lớn hơn, dày xấp xỉ 300 trang, bìa cứng có cả bìa bao. Nét nổi trội so với các ấn phẩm trước là bên cạnh những bản vẽ thiết kế là những tấm ảnh tư liệu được sưu tầm và lựa chọn kỹ cũng lời thuyết minh bằng 3 thứ tiếng (Việt-Pháp-Anh) do một nhà báo có nhiều kinh nghiệm kết hợp cả 2 phẩm chất nghiêm túc về khoa học và uyển chuyển về chữ nghĩa. Chọn nhà báo Phúc Tiến làm công việc biên tập cả về hình ảnh và nội dung, cơ quan chủ quản là Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I không chỉ khai thác tính chuyên nghiệp của một người có kinh nghiệm đã từng làm một cuốn sách tương tự về Thành phố Sài Gòn cách đây đã lâu, mà ngay cả cách nhìn của một người sống ở Sài Gòn quan sát Hà Nội cũng có cái nét riêng, đôi khi chính người sống Hà Nội (như tôi chẳng hạn) không nhận ra…. Sách do Nhà Xuất Bản Mỹ Thuật cấp phép, nhưng nhóm biên tập kỹ thuật, in ấn cũng lại là những tay rất nhà nghề của Nhóm Enter thực hiện (Lê Văn Thao và Nguyễn Bá Ngọc). Không thể không nói đến nhóm chủ lực góp phần làm nên cuốn sách này chính là những người đang làm công tác lưu trữ, đã bảo tồn và khai thác nguồn tư liệu quý giá trong Trung tâm Lưu trữ Quóc gia I của mình cũng như từ các nguồn khác cũng kinh nnghiệm làm sách đặc thù của ngành lưu trữ… Sách đề cập đến những công trình kiến trúc được ví như "những viên ngọc quý" ở Hà Nội. Có thể đối tượng khảo tả không mới, vẫn là Nhà Hát Lớn, Cầu Doumer, Viện Pasteur, Bảo tàng Louis Finot … nhưng cách khảo tả, lựa chọn ảnh và tư liệu cũng có phần tinh tế hơn…Lại có cả những công trình, mà ngay đến người tự cho là biết nhiều về Hà Nội, đến nay mới lần đầu được tiếp cận. Ví như ngôi nhà số 6 Hoàng Diệu, nhiềungười biết đó là ngôi nhà Cố Tổng Bí Thư Lê Duẩn sinh thời sống cùng gia đình. Công việc bảo vệ và không gian tư gia khiến nó "kín cổng cao tường" với số đông, thì trong sách này cũng được giới thiệu bản vẽ kiến trúc gốc của tòa biệt thự rất đẹp và thửở đầu nó là ngôi biệt thự của Chánh Sở Mỏ Đông Dương, do hãng thàu Aviat xây dựng vào đầu thập kỷ 20 của thế kỷ trước (vừa tròn trăm năm). Hoặc tòa biệt thự 18 Tôn Đản (cũng tròn trăm tuổi) vốn là khu nhà Giám đốc Tài chính Đông Dương và đã có lúc được dành cho các nhân vật đại diện đầu tiên của Hoa Kỳ (trong đó có Đại tá A.Patti, đứng đầu cơ quân Tình báo Chiến lược OSS) đến Hà Nội ngay sau ngày Cách mạng thành công, tá túc và hiện nay lại là nhà công vụ của Đại sứ Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ ở VN… Đương nhiên, nếu mỗi công trình kiến trúc tiêu biểu ấy được ví như một viên ngọc, thì chuỗi ngọc di sản "kiến trúc thuộc địa" của Thủ đô chúng ta chắc chắn còn dài hơn nữa, cũng có nghĩa là còn dư địa cho nhiều tác giả khác quan tâm và nhiều cuốn sách nữa sẽ ra mắt bạn đọc… Điều đáng nói là với nhiều ấn phẩm cũng như nhiều hình thức trưng bày nhằm giới thiệu giá trị của các tài liệu lưu trữ… như cuốn sách này và sự kiện hôm nay khai mạc cuộc trưng bày đón Tết Nhâm Dần, cho thấy những thay đổi tích cực của ngành lưu trữ nói chung , của Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I nói riêng trong việc đưa những di sản tưởng như câm lặng của quá khứ vào đời sống sôi động của đương đại… QXN Nguồn: Nhà Sử học Dương Trung Quốc