✨Những câu chuyện về phụ nữ chăm trong xã hội mẫu hệ

Người Chăm là dân tộc thiểu số ở Việt Nam có số dân 178.948 ngàn người, sinh sống ở địa phương khác nhau nhưng tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận là nơi người Chăm tập trung đông nhất.Trải qua quá trình l...

Người Chăm là dân tộc thiểu số ở Việt Nam có số dân 178.948 ngàn người, sinh sống ở địa phương khác nhau nhưng tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận là nơi người Chăm tập trung đông nhất.

Trải qua quá trình lịch sử, người Chăm đã xây dựng một nền văn hóa đồ sộ mang bản sắc riêng. Đến nay họ vẫn còn lưu giữ đền tháp, nhà cửa, trang phục, ẩm thực, nghi lễ, hội hè và nhiều phong tục tập quán khác. Những di sản này đóng góp đáng kể, làm phong phú vườn hoa văn hóa trăm sắc của đại gia đình các dân tộc Việt Nam.

Trong những năm gần đầy, vấn đề giới “nam nữ bình quyền” đang được mọi quốc gia trên thế giới quan tâm. Tuy nhiên, mỗi dân tộc, mỗi quốc gia đều có truyền thống và bản sắc văn hóa riêng. Vấn đề “trọng nam khinh nữ” đến nay vẫn còn xảy ra ở một số nơi. Riêng dân tộc Chăm – một dân tộc theo chế độ mẫu hệ từ lâu đời và đến nay phụ nữ vẫn là trung tâm, đóng vai trò quan trọng trong gia đình và xã hội.

Nhằm góp phần vào tiếng nói chung để hướng tới “nam nữ bình quyền” trên thế giới hiện nay, hai tác giả Sakaya và Gia Trang đã dày công biên soạn và sưu tầm những câu chuyện liên quan đến phụ nữ Chăm trong xã hội mẫu hệ.

Cuốn sách, ngoài nội dung chính còn có một số hình ảnh phụ bản và được chia làm 06 phần chính như sau:

  • Phần I: Đặc điểm chế độ mẫu hệ Chăm

  • Phần II: Huyền thoại về phụ nữ Chăm

  • Phần III: Phụ nữ Chăm qua các truyện cổ tích

  • Phần IV: Phụ nữ Chăm & Truyện cười

  • Phần V: Phụ nữ Chăm qua những mối tình ngoại tộc

  • Phần VI: Thơ Ariya và những bài tụng ca phụ nữ Chăm

Hy vọng nội dung cuốn sách này sẽ giúp độc giả hiểu được nét đẹp cũng như vai trò của phụ nữ Chăm trong gia đình và xã hội mẫu hệ truyền thống mà đến nay ít nhiều vẫn còn nguyên giá trị. Từ đó, cổ vũ phụ nữ các dân tộc anh em giao lưu, học hỏi và chia sẻ lẫn nhau, góp phần bảo tồn di sản văn hóa chung, nhất là phát huy vai trò phụ nữ trong xã hội hiện đại trên tiến trình hội nhập hiện nay. Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam trân trọng giới thiệu tới bạn đọc.

Tác giả Sakaya (Tên thật: Trương Văn Món, dân tộc Chăm - Ninh Thuận)

Phó giáo sư, tiến sĩ, giảng viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Gia Trang (Tên thật: Sử Thị Gia Trang, dân tộc Chăm - Ninh Thuận)

Hội viên Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam - Chi hội Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh.

Hiện nghiên cứu độc lập, chuyên về văn hóa Chăm và văn hóa Raglai.

Một số tác phẩm cùng đứng bút: Từ điển Chăm - Việt - Anh, Việt - Chăm - Anh (Nxb Tri thức, 2014)

Truyện dân gian của người Chăm (Nxb Văn hóa Dân tộc, 2017)

Huyền thoại và Truyền thuyết Chăm (Nxb Tri thức, 2018)

👁️ 0 | ⌚2025-09-05 17:45:10.596
Giá tiền: 62,100
Mua hàng tại Shopee giảm thêm 30%
Những câu chuyện về phụ nữ chăm trong xã hội mẫu hệNhững câu chuyện về phụ nữ chăm trong xã hội mẫu hệNhững câu chuyện về phụ nữ chăm trong xã hội mẫu hệ
Người Chăm là dân tộc thiểu số ở Việt Nam có số dân 178.948 ngàn người, sinh sống ở địa phương khác nhau nhưng tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận là nơi người Chăm tập
Chiếc Thang Cao Màu Xanh Chiếc thang cao màu xanh là câu chuyện về sự trưởng thành, về tình yêu của một chàng trai - một tu sĩ. Tác giả Gong Ji Young đã vẽ
Những Bức Tranh Phù Thế ------------ Có những câu chuyện cũ, không có gì độc đáo nhưng ta muốn giữ cho riêng mình. Một ngày, ta ghi lại kỷ niệm ấy trên trang giấy, rồi
Cuốn sách nhỏ giản đơn và sâu lắng xoay quanh câu chuyện về Jenny trong khu vườn tâm trí của cô. Tác giả khéo léo dẫn dắt người đọc dần dần bước vào vùng mơ
Cuốn tiểu thuyết “Những người châu Âu” của Henry James là một vở hài kịch xã hội khám phá nền văn hóa tương phản của châu Âu và châu Mỹ trong thế kỷ 19. Câu
Gia Tộc Morgan Hình thành, phát triển, sụp đổ rồi lại hồi sinh, có lẽ không một tổ chức nào ẩn chứa nhiều giai thoại, bí mật hay chủ đề gây tranh cãi gay gắt
Bà Cô già (truyện vừa): Charlotte sinh ra một bé gái ngoài giá thú, tên là Tina, và quyết định không tiết lộ bí mật này với xã hội. Điều này khiến Charlotte không thể
Hãy Chăm Sóc Mẹ (Tái Bản) Cuốn sách mê hoặc lạ thường này đã khẳng định vị trí của Shin Kyung-sook như một hiện tượng văn học châu Á, tạo ra trào lưu đọc mới
1. Hãy chăm sóc mẹ Tác phẩm Hãy chăm sóc mẹ của nhà văn Hàn Quốc Kyung-sook Shin mở đầu bằng khung cảnh xáo trộn của một gia đình. Mẹ bị lạc khi chuẩn bị
1. Những Ông Trùm Tài Chính Một công trình lịch sử kinh tế đồ sộ và đầy cảm hứng Trong phần lớn thế kỷ 20, cuộc Đại Khủng Hoảng 1929 thường được nhìn nhận là
Tác phẩm bao gồm những truyện ngắn hay nhất thời kỳ đầu của Ivan Bunin: Những quả táo Antonov, Quý ông từ San Francisco đến, cùng những truyện ông viết trong những năm cuối đời:
Giới thiệu sách Sơ lược về tác phẩm Tác phẩm bao gồm những truyện ngắn hay nhất thời kỳ đầu của Ivan Bunin: Những quả táo Antonov, Quý ông từ San Francisco đến, cùng những
Sơ lược về tác phẩm Tác phẩm bao gồm những truyện ngắn hay nhất thời kỳ đầu của Ivan Bunin: Những quả táo Antonov, Quý ông từ San Francisco đến, cùng những truyện ông viết
Những Lối Đi Dưới Hàng Cây Tăm Tối Sơ lược về tác phẩm Tác phẩm bao gồm những truyện ngắn hay nhất thời kỳ đầu của Ivan Bunin: Những quả táo Antonov, Quý ông từ
1. Những Ông Trùm Tài Chính Một công trình lịch sử kinh tế đồ sộ và đầy cảm hứng Trong phần lớn thế kỷ 20, cuộc Đại Khủng Hoảng 1929 thường được nhìn nhận là
Giới thiệu sách Tóc ngắn đã muối tiêu, xương gò má cao, khi đi lạc đang mặc áo sơ mi xanh da trời, áo khoác trắng, váy xếp nếp màu be”. Trong tiềm thức của
Hãy Chăm Sóc Mẹ Tác phẩm Hãy chăm sóc mẹ của nhà văn Hàn Quốc Kyung-sook Shin mở đầu bằng khung cảnh xáo trộn của một gia đình. Mẹ bị lạc khi chuẩn bị bước
Tác phẩm Hãy chăm sóc mẹ của nhà văn Hàn Quốc Kyung-sook Shin mở đầu bằng khung cảnh xáo trộn của một gia đình. Mẹ bị lạc khi chuẩn bị bước lên tàu điện ngầm
Thông tin sản phẩm Mã hàng 9786045688724 Tên Nhà Cung Cấp Phụ Nữ Tác giả Stephanie Land Người Dịch Hà Ly NXB NXB Phụ Nữ Việt Nam Năm XB 2020 Ngôn Ngữ Tiếng Việt Trọng
Combo Sách Nguyễn Ngọc Tư (Combo 13 Cuốn) 1. Ngọn Đèn Không Tắt - Nguyễn Ngọc Tư Ngọn Đèn Không Tắt là bức tranh sinh động về thanh niên hôm nay trên mọi mặt đời
Cha Mẹ Độc Hại Cuốn sách gồm 2 phần chính: -------- Tác giả Nhiều Tác Giả Ngày xuất bản 05-2019 Kích thước 16 x 24 cm Nhà xuất bản Nhà Xuất Bản Thế Giới Loại
Dù cho NĐT có đang theo trường phái đầu tư nào (phân tích cơ bản hay phân tích kỹ thuật), luôn có một thực tế rất hiển nhiên đó là: Đối với thị trường, không
Try! Thi Năng Lực Nhật Ngữ N4 - Phát Triển Các Kỹ Năng Tiếng Nhật Từ Ngữ Pháp Bộ giáo trình TRY! gồm một cuốn TRY! Start cho các bạn mới bắt đầu học tiếng
Sách Đốc tờ Héraclius Gloss Nhà xuất bản Hội Nhà Văn Nhà phát hành : Công Ty TNHH Văn Hóa Đông Tây Năm xuất bản : 2023 Tác giả : Maupassant Người dịch : Toàn
I Love To Colour My Placemat - Christmas (Red) With east to pull out pages, these colouring activity placemats are ideal to keep children busy at the table!
Mong Manh Hoa Tuyết - Quyển hạ ------------ Trong hơi nóng của Thế chiến II, những nỗ lực níu kéo nếp sống phù hoa thơ mộng của chị em nhà Makioka, hậu duệ của một
Rhinocorn What makes a rhino, a rhino and a unicorn, a unicorn? Join Riley and Rocky on this hilarious adventure as they play with the unicorns and learn how to be true to who you
Refreshed with new content and artwork to support the September 2014 National Curriculum changes, these workbooks link school and home learning for pupils in Year One. With an additional guide to help parents with the
Năm chục tuổi, tôi từng tuyên bố sẽ treo bút vào năm tròn sáu chục, nhưng rồi tới khi tròn sáu chục thì thèm viết kinh khủng, không sao buông được bút. Năm nay sáu
Cuộc sống đầy cạnh tranh và đố kị, dường như cả xã hội đều kỳ vọng bạn trở thành một người thật hoàn hảo, thật có ích để có thể cống hiến càng nhiều càng
TIM MARSHALL của “Những tù nhân địa lý” – “Chia rẽ” trở lại với ta bằng tác phẩm mới “Quyền lực của địa lý” NHỮNG TÙ NHÂN ĐỊA LÝ "Việt Nam là một nỗi bực
Nếu tìm kiếm trên Google những cuốn sách tài chính kinh điển mà mọi nhà đầu tư nên đọc, bạn sẽ thấy cái tên Lạc Quan Tếu (Irrational Exuberance) của giáo sư kinh tế học
SÁCH: TƯ DUY VỀ TIỀN BẠC Mã sản phẩm: 8936067603989 Tác giả : Jonathan Clements Dịch giả :Nguyễn Ngọc Ưu NXB: NXB Thanh Niên Kích thước : 14.5x20.5cm Năm xuất bản : 2022 Số trang
BƯỚC QUA NƯỚC MẮT, TỰ KHẮC TRƯỞNG THÀNH - Anh Khang Có những nỗi buồn, chúng ta không thể né tránh. Có những lần gục ngã, chỉ khi tự mình đứng dậy, ta mới biết
Anisha, Accidental Detective: Granny Trouble Pack your bags, we're going on a road trip, in the third hilarious mystery in the award-winning Anisha, Accidental Detective series! Milo and I have been looking forward to this
Không Sao Đâu, Lại Bắt Đầu Tác giả Mr. Q Thể loại Tản văn Kích thước 11x17 cm Nhà xuất bản Nhà xuất bản Dân Trí Thương hiệu Skybooks Giá bìa 84.000 VNĐ Quà tặng
(Bộ 2 cuốn) Gia Định Là Nhớ Sài Gòn Là Thương 2 & Sài Gòn Một Thuở "Dân Ông Tạ Đó!" Tập 3 - Cù Mai Công - (bìa mềm) - Tổng giá bìa: 286.000đ
Cha Con Giáo Hoàng Cha con Giáo hoàng là một thiên sử thi xuất sắc, pha trộn màu sắc lãng mạn với chất cuồng điên của lòng tham quyền lực, những mưu ma chước quỷ,
Payback - Tập 3 “Đến giờ tôi mới cảm nhận được từ sâu thẳm trong trái tim m.ình, mỗi chúng ta cần có bao nhiêu dũng khí để có thể làm được điều m.ình muốn.
Heart Full Of Love (A Shake, Shimmer & Sparkle Book) 'Little one, I love you so, more than you could ever know.' A heartfelt, rhyming story book that is perfect for reading at bedtime, with
Người Chăm là dân tộc thiểu số ở Việt Nam có số dân 178.948 ngàn người, sinh sống ở địa phương khác nhau nhưng tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận là nơi người Chăm tập
**Khoa học và công nghệ luận** hay **khoa học, công nghệ và xã hội** (STS) là lĩnh vực nghiên cứu về tương tác qua lại giữa văn hóa, xã hội, chính trị với nghiên cứu
thumb|upright|Tranh của [[Sandro Botticelli: _Sự ra đời của Venus_ (khoảng 1485)]] nhỏ|phải|Biểu tượng của sinh vật [[cái trong sinh học và nữ giới, hình chiếc gương và chiếc lược. Đây cũng là biểu tượng của
**Dịch vụ mạng xã hội** (tiếng Anh: **social networking service** – **SNS**) là dịch vụ nối kết các thành viên cùng sở thích trên Internet lại với nhau với nhiều mục đích khác nhau không
thumb|Biểu tượng của giới thuộc hệ nhị phân. Trong đó, vòng tròn đỏ chỉ cho phái nữ (Venus), vòng tròn xanh chỉ phái nam (Mars).|thế= nhỏ|Biểu tượng của phi nhị giới. **Giới tính xã hội**
**Phương tiện truyền thông mạng xã hội** (tiếng Anh: _social media_) là các ứng dụng hoặc chương trình được xây dựng dựa trên nền tảng Internet, nhằm tạo điều kiện cho việc tạo mới hoặc
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga** ( ) hoặc gọi tắt là **Nga Xô viết** là nước cộng hòa Xô viết lớn nhất và đông dân nhất trong số mười
**_Những người phụ nữ bé nhỏ_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Little Women_**) là một bộ phim điện ảnh Mỹ thuộc thể loại cổ trang – tuổi mới lớn ra mắt vào năm 2019 do Greta
**Hệ thống xã hội chủ nghĩa** là thể chế chính trị mà được các nước có các đảng Cộng sản nắm quyền lãnh đạo tuyên bố sẽ đưa đất nước và dân tộc mình đi
nhỏ|327x327px|Phụ nữ Việt Nam thời kỳ [[Chiến tranh Việt Nam (miền Bắc, 1954-1959)|chiến tranh (theo học ở Leipzig, Đông Đức).]] **Phụ nữ Việt Nam** là nguồn nhân tố quan trọng đối với sự phát triển
**Vai trò của Kitô giáo với nền văn minh nhân loại** rất lớn và phức tạp. Nó đan xen với lịch sử và sự hình thành của xã hội phương Tây, và nó đã đóng
Đã có nhiều lo ngại và tranh cãi liên quan đến Thế vận hội Mùa hè 2024, bao gồm những lo ngại về an ninh, vấn đề nhân quyền, và tranh cãi về việc cho
**Cấu trúc Đảng Quốc xã Đức** (NSDAP) mang tính chất trung ương tập quyền và có hệ thống phân cấp chặt chẽ. Trong vai trò là đảng quần chúng và lãnh đạo, Đảng Công nhân
**_Câu chuyện phía Tây_** (tiếng Anh: **_West Side Story_**) là một bộ phim điện ảnh Mỹ thuộc thể loại nhạc kịchtình cảmchính kịch của công chiếu vào năm 2021 do Steven Spielberg làm đạo diễn
Chiếc Thang Cao Màu Xanh Chiếc thang cao màu xanh là câu chuyện về sự trưởng thành, về tình yêu của một chàng trai - một tu sĩ. Tác giả Gong Ji Young đã vẽ
nhỏ|[[Eva khỏa thân giữa thiên nhiên]] thumb|Ảnh một cậu bé [[thanh thiếu niên từ mặc quần áo đến khỏa thân]]thumb|Bãi [[tắm tiên]] phải|nhỏ|[[Rám nắng|Tắm nắng tại một bãi biển Đức năm 1989.]] **Khỏa thân** hay
**Hệ nhị nguyên giới**, hay **Hệ nhị phân giới** (tiếng Anh: **Gender binary**, hay **Gender binarism**, **Binarism** hoặc **Genderism**) là một hệ thống phân giới thành hai thái cực đối lập nhau, hoặc là nam,
nhỏ|Một trong các ấn phẩm đầu tiên của báo Phụ nữ Việt Nam **Phụ nữ Việt Nam** là cơ quan ngôn luận của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, tờ báo đại diện cho
**Thế hệ Z** (tiếng Anh: _Generation Z_, viết tắt: **Gen Z**), đôi khi còn được gọi là **Zoomers**, là nhóm nhân khẩu học nằm giữa thế hệ Millennial và thế hệ Alpha. Các nhà nghiên
nhỏ|phải|Những con [[tê giác châu Phi, ngày nay, chúng là biểu tượng của sự nghiệp bảo tồn động vật, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm về
**Chính phủ Vichy**, hoặc **Phát xít Pháp** hay chỉ gọi đơn giản là **Vichy** là thuật ngữ thường dược dùng để miêu tả chính phủ Pháp hợp tác với phe Trục từ tháng 7 năm
Manga và anime Tokyo Ghoul bao gồm rất nhiều nhân vật giả tưởng được tạo ra bởi mangaka Ishida Sui. Bối cảnh của TG đặt trong một thế giới giả tưởng nơi mà Ghoul -
thumb|[[Annie Kenney và Christabel Pankhurst đang vận động cho quyền bầu cử của phụ nữ]] **Nữ quyền**, tức **quyền nữ giới** hay **quyền phụ nữ**, là các quyền lợi bình đẳng giới được khẳng định
**_Harry Potter và Hòn đá Phù thủy_** (tiếng Anh: _Harry Potter and the Philosopher's Stone_) là ấn phẩm đầu tay và là phần đầu tiên của bộ tiểu thuyết Harry Potter của nhà văn người
thumb|upright=1.3|_[[Venus with a Mirror_ (khoảng năm 1555), tác phẩm của Titian, vẽ nữ thần Aphrodite như một hiện thân của tính nữ.]] **Tính nữ** là một tập hợp các thuộc tính, hành vi và vai
thumb|_[[Sappho và Erinna trong khu vườn ở Mytilene_ bởi Simeon Solomon, 1864]] thumb|right|Biểu tượng đại diện cho người đồng tính nữ được tạo nên từ hai [[biểu tượng thiên văn của sao Kim lồng vào
nhỏ|phải|Một con rùa lớn, trong văn hóa, rùa biểu tượng cho vũ trụ, huyền cơ, sự trường thọ nhỏ|phải|Tượng rắn thần [[Naga, đây là hình mẫu mỹ thuật ở những nền văn hóa Ấn Độ
**Đảng Công nhân Đức Quốc gia Xã hội chủ nghĩa** ( - **NSDAP**), thường được gọi là **Đảng Quốc Xã** trong tiếng Việt, là đảng cầm quyền Đức trong thời kỳ Đức Quốc Xã. Lãnh
phải|nhỏ|300x300px|Hổ là con vật được nhắc đến rất nhiều trong tín ngưỡng dân gian **Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của
nhỏ|phải|Huấn luyện viên đang chỉ đạo chiến thuật **Khúc côn cầu trên cỏ** hay **hockey trên cỏ** là một môn thể thao đồng đội thuộc họ khúc côn cầu. Nguồn gốc đầu tiên của môn
**Thế hệ Alpha** (tiếng Anh: **_Generation Alpha_**, viết tắt: **_Gen Alpha_**) là nhóm nhân khẩu học nằm sau thế hệ Z và nằm trước thế hệ Beta. Các nhà nghiên cứu và các phương tiện
**Ronaldo Luís Nazário de Lima** (; sinh ngày 18 tháng 9 năm 1976), thường được biết đến với tên gọi **Ronaldo**, là một doanh nhân kiêm cựu cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Brasil
**Quyền động vật trong các tôn giáo Ấn Độ** là quan điểm, quan niệm, giáo lý, học thuyết của các tôn giáo lớn ở Ấn Độ bao gồm Ấn Độ giáo (Hindu giáo), Phật giáo
**_Vệ binh dải Ngân Hà 2_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Guardians of the Galaxy Vol. 2_**) là một phim điện ảnh siêu anh hùng của Mỹ năm 2017 dựa trên đội siêu anh hùng Vệ
Dưới đây là danh sách các nhân vật xuất hiện trong light novel _Konosuba_ và các phần ngoại truyện của Akatsuki Natsume. ## Tổ đội Kazuma ; : : Nhân vật chính, một cậu thanh
thumb|Jehovah 1, vị thần chính của Giáo hội SubGenius. **Giáo hội SubGenius** () là một tôn giáo nhại nhằm châm biếm những hệ thống tín ngưỡng nổi tiếng hơn. Tôn giáo này giảng dạy một
Đại dịch COVID-19 tại Việt Nam bùng phát đã tác động nhất định đến xã hội Việt Nam. ## Dòng thời gian ### 2020 #### Giáo dục ##### Công lập Một số trường đã quyết
**Tuần hành phụ nữ** (tên gốc: **Women's March**, **Women's March Movement**, **Women's Marches**, **Women's March on Washington**, **Sister Marches**) là cuộc biểu tình chính trị diễn ra tại nhiều thành phố khắp thế giới từ
**_Yến hội_** là một đối thoại triết luận được viết bởi nhà hiền triết Platon vào khoảng những năm 385–370 TCN. Cuộc đối thoại trong _Yến hội_ chỉ đóng vai trò tường thuật cho cuộc
Những Bức Tranh Phù Thế ------------ Có những câu chuyện cũ, không có gì độc đáo nhưng ta muốn giữ cho riêng mình. Một ngày, ta ghi lại kỷ niệm ấy trên trang giấy, rồi
**_Những tấm lòng cao cả_** hay **_Tâm hồn cao thượng_** (; nghĩa là _Trái tim_) là một cuốn tiểu thuyết trẻ em của nhà văn người Ý Edmondo De Amicis. Lấy bối cảnh trong lúc
**Đồng tính luyến ái** là sự hấp dẫn lãng mạn, sự hấp dẫn tình dục hoặc hành vi tình dục giữa những người cùng giới tính hoặc giới tính xã hội. Là một xu hướng
nhỏ|phải|Tôn giả A-nan-đà, nổi danh là người "nghe và nhớ nhiều nhất", được xem là Nhị tổ [[Thiền tông Ấn Độ]] **A-nan-đà** (Ānanda, zh. 阿難陀, sa., pi. _ānanda_, bo. _kun dga` bo_ ཀུན་དགའ་བོ་), thường viết
**Người Chăm**, **người Chăm Pa** hay **người Degar-Champa** (tiếng Chăm: ꨂꨣꩃ ꨌꩌꨛꨩ, اوراڠ چامفا, _Urang Campa_; tiếng Khmer: ជនជាតិចាម, _Chónchèat Cham_; ; ), còn gọi là **người Chàm**, **người Chiêm**, **người** **Chiêm Thành**, **người Hời**,
**Madonna Louise Ciccone** (; ; sinh ngày 16 tháng 8 năm 1958) là một nữ ca sĩ kiêm sáng tác nhạc và diễn viên người Mỹ. Được gọi là "Nữ hoàng nhạc pop", Madonna gây
Hai con sư tử đang giao cấu ở [[Maasai Mara, Kenya]] phải|nhỏ| "Sự giao hợp giữa nam và nữ" (tranh [[Leonardo da Vinci vẽ khoảng 1492), mô tả những gì xảy ra bên trong cơ
**Janet Damita Jo Jackson** (sinh ngày 16 tháng 5 năm 1966) là một nữ ca sĩ, người viết lời bài hát, vũ công và diễn viên người Mỹ. Được biết đến với một loạt các
nhỏ|phải|Những con [[Bò tót Tây Ban Nha|bò tót sẽ điên tiết và húc thẳng vào bất cứ thứ gì màu đỏ, đây là một định kiến phổ biến, trên thực tế, bò bị mù màu,