✨DNA Hành trình khám phá cấu trúc chuỗi xoắn kép

Đây là tự truyện của James Watson – người đồng khám phá ra cấu trúc xoắn kép của DNA Nếu bạn tò mò về khám phá được coi là vĩ đại nhất thế kỷ 20 được phát hiện như thế nào, nếu bạn tò mò về trung tâm học thuật của thế giới những năm 1940-50, một trong những nơi giành nhiều giải Nobel Sinh Y học nhất, đây chắc chắn là cuốn sách dành cho bạn.

“Được xuất bản vào năm 2012 để đánh dấu 50 năm kể từ khi giải Nobel được trao cho Watson và Crick về công trình khám phá cấu trúc DNA, một ấn bản với chú thích và minh họa của cuốn sách kinh điển này mang đến những hiểu biết mới về mối quan hệ cá nhân giữa James Watson, Frances Crick, Maurice Wilkins, Rosalind Franklin. Những câu chuyện liên quan được người trong cuộc thuật lại đầy chi tiết, giúp khắc họa chân dung các nhà khoa học cũng như đời sống, suy tư hay cảm xúc của họ trong quá trình làm việc nghiên cứu.

Cấu trúc của DNA là một cuộc đua ngầm bắt đầu từ thời điểm Oswald Avery và cộng sự ở Đại Học Rockefeller, New York, làm thí nghiệm chứng minh DNA mang thông tin di truyền (trước đó người ta tin là protein mới là chất quyết định di truyền). Cuộc đua tìm kiếm ‘mật mã của sự sống’ còn ảnh hưởng cả đến thế giới khoa học nói chung, nhất là từ thời nhà vật lý vĩ đại người Áo Erwin Schrödinger. Có ít nhất 3 nhóm lúc đó dồn tâm sức vào cuộc đua này.

Nhóm thứ nhất ở King’s College (London) với điểm tựa chính là kỹ thuật X-ray crystallography, tuy nhiên không phải ai cũng có khả năng làm ra những bức ảnh X-ray chất lượng và ngay cả khi có những hình ảnh tuyệt đẹp (như của Rosalind Franklin và Maurice Wilkins) thì không phải ai cũng giải thích và mô hình hoá được nó.

Nhóm thứ hai là Linus Pauling ở Caltech là người đầu tiên nhận ra cấu trúc xoắn (helical) ở protein (giải Nobel hoá học năm 1958), và có lẽ ông đã phát hiện ra cấu trúc này ở DNA nếu ông không lỡ chuyến tàu qua Anh, lỡ luôn dịp chứng kiến bức ảnh X-ray của Wilkins và Franklin. Pauling công bố cấu trúc của DNA 2 tháng trước Watson và Crick, nhưng cấu trúc đó là sai (ông cho rằng nó là triple helix).

Nhóm cuối cùng và là những người chiến thắng là nhà khoa học thiên tài người Anh Francis Crick (người được coi là cha đẻ của ngành sinh học phân tử hiện đại) và một trong những người có ảnh hưởng nhưng cũng đầy mâu thuẫn, tác giả cuốn sách, nhà khoa học người Mỹ James Watson. Một trong những điểm đáng chú ý là Watson và Crick không hề có dự án về cấu trúc DNA, họ đơn giản là tò mò và quyết tâm theo đuổi nó bằng mọi giá. Erwin Chargaff là người phát hiện ra tỷ lệ của các nucleic acid trong DNA luôn cân bằng giữa Adenine và Thymine, Guanine và Cytosine. Sau khi chứng kiến seminar về phát hiện này vào năm 1952, Watson và Crick nghĩ ngay đến mô hình pairing trong cấu trúc DNA (A-T, G-C), một trong những điểm chính thúc đẩy họ xây dựng cấu trúc xoắn kép. Bức ảnh X-ray của Franklin là bức ảnh đơn giản nhưng có chất lượng nhất về cấu trúc tinh thể của DNA, nó chỉ ra rõ ràng cấu trúc xoắn (helical) ở DNA. Vì nhiều lý do mà Franklin và Wilkins đã không mô hình hóa được DNA dù họ là những người đầu tiên nhìn thấy bức ảnh X-ray này. Như vậy, Watson và Crick đã có hai bằng chứng quan trọng về cấu trúc DNA, đó là cơ chế ghép cặp (pairing) giữa A-T và C-G và cấu trúc xoắn của hai trục tinh thể. Tuy nhiên, họ chỉ hoàn chỉnh nó sau khi Jerry Donohue chỉ cho họ hydrogen chính là cầu nối A-T và C-G.

Cấu trúc xoắn kép của DNA được khám phá chính thức vào năm 1953, công trình thắng giải Nobel chín năm sau đó (1962) và ảnh hưởng của nó là vô tận. Ví dụ như nó chỉ ra cơ chế sao chép của tế bào của Watson và Crick dự đoán (và được chứng minh hoàn toàn sau đó), giải thích sự sống, tạo ra ngành sinh học phân tử và công nghệ sinh học như hiện nay.”

Theo TS Đinh Quang Huy

Tác giả James Dewey Watson (1928)

• Là nhà sinh vật học phân tử Mỹ. Vào năm 25 tuổi, ông đã nổi tiếng với công trình khám phá ra cấu trúc DNA. Watson, Francis Crick và Maurice Wilkins đã được trao giải Nobel Sinh lý và Y khoa năm 1962 cho "sự khám phá của họ liên quan đến cấu trúc phân tử của nucleic acids và tầm quan trọng của nó cho việc trao chuyển thông tin trong vật chất sống".

• 1956-1976: Watson trở thành thành viên giảng dạy tại các phòng thí nghiệm của Đại học Harvard.

• 1968: ông làm giám đốc phòng thí nghiệm Cold Spring Harbor tại Long Island, New York và chuyển trọng tâm nghiên cứu của trung tâm này sang nghiên cứu ung thư.

• 1994: ông đã giữ chức chủ tịch của trung tâm này 10 năm và sau đó trở thành hiệu trưởng của nó cho đến năm 2007.

• 1988-2002: Watson làm việc với Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, đóng góp cho việc xây dựng đề án liên quan đến di truyền của con người.

• Ông cũng đã viết rất nhiều sách khoa học, trong đó có The Molecular Biology of the Gene (1965),The Double Helix (1968).

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Cuốn sách mô tả các sự kiện dẫn đến một trong những khám phá sinh học vĩ đại của thời đại chúng ta.” - Robert K. Merton

“Một thành công to lớ một tác phẩm kinh điển.” - Peter B. Medewar

“Không ai có thể bỏ lỡ sự phấn khích trong câu chuyện về khám phá vĩ đại và đẹp đẽ này… Cuốn sách truyền tải tinh thần khoa học… ý nghĩa về tương lai, tinh thần cao, sự cạnh tranh và dự đoán đúng sai, sự bao trùm của trí tưởng tượng và thử nghiệm thực tế.” - Jacob Bronowski

“Lịch sử về một nỗ lực khoa học, một câu chuyện trinh thám thực sự khiến người đọc nghẹt thở từ đầu đến cuối.” - Andre Lwoff

“Ông đã mô tả một cách đáng ngưỡng mộ cảm giác đáng sợ và đẹp đẽ khi tiến hành một khám phá khoa học.” - Richard Feynman

TRÍCH ĐOẠN ĐỌC THỬ

Tôi chưa từng thấy Francis Crick thể hiện vẻ khiêm nhường. Có thể anh ấy điềm đạm với ai khác, nhưng tôi chẳng có lý do nào để phán xét cả. Chuyện đó không liên quan đến sự nổi tiếng của anh lúc ấy. Anh đã được nhắc đến nhiều, thường là với một sự kính trọng, rằngcó thể một ngày nào đó anh sẽ được xếp vào hàng ngũ với Rutherford hay Bohr. Nhưng sự tình vẫn chưa phải như vậy vào khoảng mùa thu năm 1951 khi tôi đến làm việc ở Phòng thí nghiệm Cavendish thuộc Đại học Cambridge, cùng một nhóm nhỏ các nhà vật lý học và hóa học nghiên cứu về cấu trúc không gian ba chiều của protein. Vào thời điểm đó, anh đã 35 tuổi vàhầu như chưa có tiếng tăm gì. Mặc dù một vài đồng nghiệp thân thiết đã nhận ra tư duy nhanh nhẹn và sắc sảo của anh nên thường tìm đến anh để hỏi ý kiến, nhưng họ lại thường không trân trọng đúng mức mà còn cho rằng anh hay nói luyên thuyên.

Chủ nhiệm đơn vị nghiên cứu của Francis lúc ấy là ông Max Perutz, một nhà hóa học gốc Áo đã đến Anh vào năm 1936. Vào thời điểm đó ông đã thu thập nhiều dữ liệu nhiễu xạ qua tia X từ các tinh thể hemoglobin được hơn 10 năm và chỉ mới bắt đầu tìm thấy vài kết quả. Người giúp đỡ ông là Ngài Lawrence Bragg, giám đốc phòng thí nghiệm Cavendish. Suốt gần bốn mươi năm, ông Bragg, một người đoạt giải Nobel và là một trong những người đặt nền móng cho ngành tinh thể học, đã luôn dõi theo nhiễu xạ tia X như một phương pháp giúp xác định cấu trúc ngày càng phức tạp hơn của các phân tử.* Khi cấu trúc phân tử càng phức tạp được tìm ra nhờ phương pháp mới thì ông lại càng phấn khởi. Vì thế mà trong những năm ngay sau chiến tranh ông đặc biệt say mê với việc giải cấu trúc protein, vốn là loại phân tử phức tạp nhất. Bình thường, khi xong việc hành chính, ông Bragg hay ghé qua văn phòng của Perutz để thảo luận về những dữ liệu tia X vừa thu được. Sau đó ông tiếp tục tìm cách lí giải chúng sau khi về nhà.

Crick là điểm giao thoa giữa - nhà lý thuyết Bragg và - nhà thực nghiệm Perutz; anh thi thoảng cũng làm thí nghiệm nhưng thường say sưa với lý thuyết giải mã cấu trúc protein hơn. Mỗi khi tìm ra điều mới mẻ, anh thường sẽ trở nên cực kì phấn khích và lập tức kể cho bất kì ai chịu nghe về những điều này. Mộthai ngày sau đó anh thường nhận thấy lý thuyết của mình chưa ổn và thế là quay sang thí nghiệm cho đến khi chán thì phát kiến mới cho lý thuyết lại nảy sinh.

Có nhiều tình huống bi hài liên quan đến những chuyện này. Mà cũng nhờ vậy nên không khí phòng thí nghiệm, nơi mà những quy trình thường kéo dài từ vài tháng cho đến vài năm, trở nên sôi động hơn. Điều này một phần do âm lượng giọng nói của Crick: anh nói lớn và nhanh hơn bất kì ai và khi anh phá lên cười thì ai cũng biết anh đang ở đâu trongviện Cavendish. Gần như ai cũng thích thú với những khoảnh khắc rộn ràng này, đặc biệt là khi chúng tôi có thời gian chăm chú lắng nghe và ngắt lời ngay khi không còn theo kịp chuỗi suy luận của anh nữa. Nhưng có một ngoại lệ đáng nhắc tới. Những cuộc chuyện trò với Crick thường lại làm Ngài Lawrence Bragg khó chịu, và giọng nói của anh thôi cũng đủ để làm Bragg phải tìm một nơi khác, yên tĩnh hơn. Chỉ thỉnh thoảng ông mới tới uống trà ở Cavendish, vì điều đó có nghĩa là ông phải chịu đựng việc cả phòng trà như vỡ bung do giọng nói của Crick. Nhưng ngay cả khi đã làm vậy, Bragg vẫn chưa hoàn toàn được yên thân. Đã hai lần hành lang bên ngoài văn phòng của ông bị ngập khi nước túa ra từ phòng thí nghiệm mà Crick đang làm việc. Francis, vì mải say sưa với lí thuyết, đã lơ là việc siết chặt ống cao su quanh cái máy bơm hút của mình.

Vào thời điểm tôi mới đến, các lí thuyết của Francis đã vượt xa những giới hạn của lĩnh vực tinh thể học protein. Bất cứ điều gì quan trọng cũng lôi cuốn anh, và anh thường đi đến nhiều phòng khác nhau để xem những thí nghiệm mới nào vừa được thực hiện. Mặc dù thường rất nhã nhặn và ân cần đối với các đồng nghiệp khi họ không hiểu rõ ý nghĩa thật sự của những thí nghiệm mới, nhưnganh cũng không bao giờ ngần ngại nói thẳng với họ điều đó. Gần như ngay lập tức, anh sẽ đề xuất một loạt những thí nghiệm mới để chứng minh cho lập luận của mình. Ngoài ra, anh cũng không ngừng thao thao bất tuyệt với những ai chịu lắng nghe rằng các ý tưởng sáng suốt mới của mình có thể sẽ thúc đẩy khoa học phát triển như thế nào.

Từ những lí do đó, người ta thực sự sợ Crick dù không nói ra, đặc biệt là những người cùng thời với anh cũng đang tìm danh tiếng. Cái cách anh nhanh chóng nắm bắt dữ liệu và giản lược chúng thành những mô hình chặt chẽ thường làm cho họchột dạ. Họ sợ rằng, trong tương lai sớm thôi, anh ấy sẽ thành công, và sẽ chỉ ra cho cả thế giới thấy những cái đầu mờ nhạt, vốn được che dấu sau những lối hùng biện kiểu cách của Đại học Cambridge.

Mặc dù Crick được hưởng quyền có một bữa ăn mỗi tuần tại trường Caius (một trường thành viên danh giá của Đại Học Cambridge - ND), anh vẫn chưa vào biên chế của bất kì trường nào. Một phần là do chủ ý của anh. Anh rõ ràng không muốn chịu gánh nặng không đáng có từ việc giảng dạy sinh viên đại học. Phần khác cũng vì tiếng cười của Crick, không chừng nó sẽ làm mấy học giả đáng kính nổi khùng nếu phải nghe thấy quá một lần mỗi tuần. Tôi chắc rằng việc không vào biên chế đôi khi cũng làm Francis buồn phiền, dù cho bản thân anh cũng thấy rõ rằng cuộc sống của giới khoa bảng vốn bị chi phối bởi các vị trung niên quá mô phạm nhưng thực chất lại không có khả năng đem lại cho anh niềm yêu thích khoa học hay chỉ dạy cho anh bất cứ điều gì đáng giá. Duy chỉ có trường King, một ngôi trường giàu mạnh và phóng khoáng mới tiếp nhận anh mà không làm mất đi tính cách của cả đôi bên. Những ai thân thiết đều biết anh là một người bạn vui vẻ khi cùng nhau dùng bữa tối. Nhưng dù có cố gắng thế nào, họ không thể che giấu được sự thật là nếu vô tình đưa ra một bình luận sai về rượu sherry (rượu Tây Ban Nha) thì hẳn sẽ bị Francis mắng cho một trận.

Cơ Thể Tự Chữa Lành: Nước Ép Cần Tây

Cuốn sách tập trung bàn về bản chất, công dụng của nước ép cần tây trong việc điều trị bệnh và phục hồi sức khỏe. Đây là phương pháp đã được vô số người áp

Đánh Thức Khả Năng Tự Chữa Lành Bệnh Của Cơ Thể

Đánh Thức Khả Năng Tự Chữa Lành Bệnh Của Cơ Thể

Bộ công cụ tinh gọn trong y tế - KAIZEN

Kaizen là viên gạch xây dựng nên tất cả các phương pháp chăm sóc sức khỏe Tinh gọn; nó là nền tảng để xây dựng nên tất cả các phương pháp đó. Những thay đổi

Chữa Bệnh Cao Huyết Áp Và Biến Chứng (Tái Bản)

Khí công Y Đạo là một phương pháp tổng hợp của Y học Cổ truyền bao gồm cách điều chỉnh bệnh bằng ăn uống thuộc tinh, cách điều chỉnh bệnh bằng tập luyện cơ thể

Cẩm Nang Trực Chẩn Đoán Hình Ảnh

Cẩm Nang Trực Chẩn Đoán Hình Ảnh trình bày thông tin về những ca cấp cứu lâm sàng thường gặp trong quá trình trực và các kết quả hình ảnh tưởng ứng. Các trường hợp

(Tặng kèm Poster 10 Kĩ năng sơ cấp cứu cơ bản) SƠ CỨU NHANH – GIÀNH SỰ SỐNG [36 Kỹ Năng Sơ Cấp Cứu Kèm Theo Bộ Video Hướng Dẫn Xử Trí Đầu Tiên Tại Việt Nam] - Tổ chức Giáo dục Sức khoẻ Wellbeing – NXB Kim Đồng

“Chảy máu cam thì bóp mũi vào rồi ngửa cổ lên” “Gặp người đuối nước thì dốc ngược họ lên rồi chạy kiểu gì cũng tỉnh” Bạn có từng nghe ai đó truyền tai nhau

Thư Giãn Với Y Học

cứu y khoa trong thời gian qua nhằm đi tìm nguyên nhân của bệnh tật và tìm thuật c-h-ữ-a t-r-ị. Ngược lại, y học tiến hóa đặt câu hỏi tại sao cơ thể con

(Tái bản 2025) Sách dinh dưỡng: Bí mật dinh dưỡng cho sức khoẻ toàn diện - The China Study

BÍ MẬT DINH DƯỠNG CHO SỨC KHỎE TOÀN DIỆN Một trong những cuốn sách dinh dưỡng gây chấn động toàn cầu, giúp bạn thay đổi cách ăn, chữa lành cơ thể, phòng ngừa bệnh mạn

Sống Khỏe Từ A Đến Z - Thực Phẩm Chức Năng

“Cuốn sách cung cấp kiến thức uy tín và đáng tin cậy về thực phẩm chức năng cho mọi đối tượng, từ trẻ nhỏ đến người cao tuổi.” Thực phẩm chức năng đã trở thành

Lược Sử Trái Tim - Hiểu Về Sự Sống Và Tim Mạch Học

Lược Sử Trái Tim - Hiểu Về Sự Sống Và Tim Mạch Học Lược sử trái tim (nguyên tác: Heart: A history) của tác giả Sandeep Jauhar là một biên khảo thú vị không chỉ

Combo 2 cuốn sách: Thực Phẩm Ngừa Ung Thư + Lịch Sử Ung Thư - Hoàng Đế Của Bách Bệnh (Bìa Cứng )

1. Thực Phẩm Ngừa Ung Thư Ăn uống thế nào để khỏe mạnh? Hiện nay, trước thực trạng thực phẩm bẩn và việc sử dụng tràn lan các phụ gia có nguồn gốc hóa chất,

Những Điều Cần Biết Trong Chuẩn Đoán Đánh Giá Về Hội Chứng Tự Kỷ (Dành Cho Cán Bộ Y Tế)

Hỗ Trợ Kiến Thức Về Chăm Sóc Và Giáo Dục Trẻ Mắc Hội Chứng Tự Kỷ (Dành Cho Cha Mẹ) Kết quả khảo sát hiểu biết về hội chứng tự kỉ của cán bộ y

Sách - Thủ thuật sản phụ khoa 2023 (sách in mầu)

"Thủ thuật Sản Phụ khoa do cố GS. Dương Thị Cương làm chủ biên sau nhiều năm không được cập nhật và tái bản. Xuất phát từ nhu cầu thực tế của các sinh viên

Combo 2 cuốn: Cẩm Nang Hướng Dẫn Thải Độc & Chế Độ Ăn Uống Lành Mạnh + Cơ Thể Tự Chữa Lành: Giải Cứu Gan ( Kiến thức về sức khỏe/ Hướng dẫn phương pháp ăn uống hiệu quả)

Combo 2 cuốn: Cẩm Nang Hướng Dẫn Thải Độc & Chế Độ Ăn Uống Lành Mạnh + Cơ Thể Tự Chữa Lành: Giải Cứu Gan ( Kiến thức về sức khỏe/ Hướng dẫn phương pháp

Cuốn Sách Đáng Đọc Nhất Về Sức Khỏe- Huyết Chứng- Luận Và Phương Tễ Học

Đối với nền y học cổ truyền từ ngàn xưa, Tổ tiên chúng ta đã có các nguyên tắc căn bản, khi muốn khám phá một căn bệnh, người Thầy thuốc phải tiến hành

Sách Nhân tố vi sinh (TB) - Sách trưng bày, có vết xước nhẹ

THÔNG TIN SẢN PHẨM: Nhân tố vi sinh Công ty xuất bản: Tinh Hoa Books Số trang: 248 NỘI DUNG: Ai cũng biết "bệnh từ miệng ăn vào ..." nhưng phần lớn chúng ta ăn

Những Phương Thức Phục Hồi Sức Khỏe Theo Tự Nhiên (Tái Bản)

Những Phương Thức Phục Hồi Sức Khỏe Theo Tự Nhiên Đây là những trang sách và các phương pháp giảng dạy đã được thử thách bằng thời gian. Đây là những nghiên cứu của những

Liệu trình dinh dưỡng tối ưu (TB), tặng sách: Vượt lên những chuyện nhỏ

THÔNG TIN SẢN PHẨM: Liệu trình dinh dưỡng tối ưu - Phương pháp đơn giản để giảm cân và chữa bệnh theo chế độ dinh dưỡng thực vật toàn phần Công ty xuất bản: Tinh

Sách - Mims Pharmacy 2024/2025 Ấn phẩm Khoa học định kỳ Chuyên đề Nhà thuốc Thực hành

Sách - Mims Pharmacy 2024/2025 Ấn phẩm khoa học Định kỳ Chuyên đề Nhà thuốc thực hành Tác giả: Nhiều tác giả Số trang: 400 Năm xuất bản: 2024 Nhà xuất bản: Y Học Công

Combo How Food Works - Hiểu Biết Về Thức Ăn + Nhân Tố Enzim Minh Họa - Tặng Kèm Bookmark PD

1. How Food Works - Hiểu Hết Về Thức Ăn Hướng dẫn đơn giản nhất và trực quan nhất từ trước đến nay về thức ăn và dinh dưỡng! Có chế độ ăn nào là

Ung Thư - Sự Thật, Hư Cấu, Gian Lận và Những Phương Pháp Chữa Lành Không Độc Hại

Ung Thư - Sự Thật, Hư Cấu, Gian Lận Và Những Phương Pháp Chữa Lành Không Độc Hại Những gì bạn biết về ung thư đã được tạo dựng cẩn thận và chế tác

Combo How The Body Works (Bộ 2 Cuốn)

Combo How The Body Works (Bộ 2 Cuốn) Hướng dẫn đơn giản nhất và trực quan nhất từ trước đến nay về thức ăn và dinh dưỡng! Có chế độ ăn nào là hoàn hảo

Bộ Công Cụ Tinh Gọn Trong Y Tế - Kaizen - Bản Quyền

Bộ Công Cụ Tinh Gọn Trong Y Tế - Kaizen Kaizen là viên gạch xây dựng nên tất cả các phương pháp chăm sóc sức khỏe Tinh gọn; nó là nền tảng để xây dựng

Sống Khoẻ Mạnh Không Phụ Thuộc Vào Thuốc - Lời Khuyên Từ Giáo Sư Ngành Dược

Sống Khoẻ Mạnh Không Phụ Thuộc Vào Thuốc - Lời Khuyên Từ Giáo Sư Ngành Dược Trong cuốn “Sống khỏe mạnh không phụ thuộc vào thuốc”, giáo sư Ryoko Chiba chia sẻ những đúc kết

Sổ Tay Mạch Chẩn

Sổ Tay Mạch Chuẩn " - bao gồm : 1. Chủ bệnh và đặc trưng 2. Phân loại mạch tượng 3. Mạch phù 4. Mạch hồng 5. Mạch nhu 6. Mạch tán 7. Mạch khâu

Viêm Tai Giữa Mạn Tính Trẻ Em Và Một Số Giải Pháp Tại Cộng Đồng

Viêm Tai Giữa Mạn Tính Trẻ Em Và Một Số Giải Pháp Tại Cộng Đồng Viêm tai giữa mạn là tình trạng viêm nhiễm của hòm nhĩ, các thông bào xương chũm và vòi nhĩ

Combo Sách Dinh Dưỡng Bán Chạy: Bí Mật Dinh Dưỡng + Liệu Trình Dinh Dưỡng (Tái Bản)

THÔNG TIN SẢN PHẨM: Bí mật dinh dưỡng cho sức khoẻ toàn diện - Nghiên cứu lớn nhất về mối liên hệ dinh dưỡng và sức khoẻ Công ty xuất bản: Tinh Hoa Books Số

Dứt Bệnh Nan Y - Ung Thư Cao Huyết Áp Tiểu Đường

Đông phương quan niệm rằng con người là một tiểu vũ trụ, không thể tách rời khỏi vũ trụ. Là người được sinh ra và trưởng thành trong nền giáo dục Tây phương, nhờ vào

Sách - Đánh Thức Khả Năng Tự Chữ Lành Bệnh Của Cơ Thể ( bc)

Sách - Đánh Thức Khả Năng Tự Chữ Lành Bệnh Của Cơ Thể - Lê Quang Cơ thể chúng ta là một hệ thống kết nối hoàn hảo, tinh vi, nhịp nhàng mà không có

Cơ Thể Tự Chữa Lành - Thanh Lọc Để Phục Hồi

[TẶNG KÈM BOOKMARK NGẪU NHIÊN CHO MỌI ĐƠN HÀNG] /// Công ty phát hành: Huy Hoang Bookstore Tác giả: Anthony William Dịch giả: Liêu Nguyên & Xanh Va Nhà xuất bản: Thanh Niên Số trang:

Ám Ảnh Ăn Sạch

“Ám ảnh ăn sạch” là một sự chỉ dẫn vô cùng tường tận và hữu ích cho cuộc chiến đó, dù chính bạn đang cảm thấy mình có nguy cơ sa vào căn bệnh này,

Ăn lành sống mạnh Trái đất thêm xanh - Sức mạnh của chế độ ăn thuần thực vật _J. Morris Hicks & J. Stanfield Hicks

THỰC PHẨM THỰC VẬT TOÀN PHẦN, TƯƠNG LAI CỦA THẾ GIỚI Năm 2017, Amazon mua lại chuỗi siêu thị cao cấp Wholes Foods với giá 13,7 tỷ đô la, lúc đó Whole Foods có 440

Nhân tố vi sinh - 7 chìa khoá vàng để có sức khoẻ tốt, tặng bảng Axit và Kiềm

Nhân Tố Vi Sinh (Tái Bản) - Làm thế nào để có 1 sức khoẻ tốt và không bao giờ bị bệnh? Đó là một câu hỏi lớn mà tất cả những người sống trên

Combo/Lẻ Bộ sách Cẩm nang sống khỏe toàn diện: Chế Độ Ăn Trường Thọ + Nhịn Ăn Khoa Học + Giải Mã Bí Mật Giảm Cân + Chất Xơ Diệu Kỳ + Mật Mã Tiểu Đường + Hệ Miễn Dịch

Bộ sách gồm 6 cuốn - Chế độ ăn trường thọ - Hướng dẫn nhịn ăn khoa học - Giải mã bí mật giảm cân - Chất xơ diệu kỳ - Mật mã tiểu đường

Dưỡng Gan Để Dưỡng Nhan

Dưỡng Gan Để Dưỡng Nhan Vì sao phụ nữ muốn khỏe đẹp phải dưỡng gan đầu tiên? Ngày nay đã có vô số chị em bỏ ra không biết bao nhiêu thời gian, tiền bạc

Combo 3 Cuốn Sách Dinh Dưỡng Hay: Bí Mật Dinh Dưỡng Cho Sức Khỏe Toàn Diện ( Tái bản lần 2 ) + Nhân Tố Vi Sinh ( Tái bản ) + Enzyme Chống Lão Hóa ( Tái bản)

Bí Mật Dinh Dưỡng Cho Sức Khỏe Toàn Diện ( Tái bản lần 2 ) “Bí mật dinh dưỡng cho sức khoẻ toàn diện” không chỉ là một cuốn sách đơn thuần mà nó còn

Combo Sách Hiểu Về Sức Khỏe: How The Body Works - Hiểu Hết Về Cơ Thể + Làm Sạch Mạch Máu - Những Tác Phẩm Kinh Điển Của Nền Y Học Tự Nhiên (Sách Y Học)

Combo Sách Hiểu Về Sức Khỏe: How The Body Works - Hiểu Hết Về Cơ Thể + Làm Sạch Mạch Máu - Những Tác Phẩm Kinh Điển Của Nền Y Học Tự Nhiên (Sách Y

COMBO 2 cuốn sách y học: Cơ Thể Ta Đã Hai Triệu Năm - Giải Mã Các Căn Bệnh Thời Hiện Đại + Giải Phẫu Học Về Giãn Cơ - Giãn Cơ Để Tối Ưu Sức Mạnh Cơ Bắp

COMBO 2 cuốn sách y học: Cơ Thể Ta Đã Hai Triệu Năm - Giải Mã Các Căn Bệnh Thời Hiện Đại + Giải Phẫu Học Về Giãn Cơ - Giãn Cơ Để Tối Ưu

Y Học Phổ Thông Dành Cho Mọi Người - Chuyên Đề: Béo Phì - Ngăn Ngừa Và Điều Trị

Y Học Phổ Thông Dành Cho Mọi Người - Chuyên Đề: Béo Phì - Ngăn Ngừa Và Điều Trị

Vắc-Xin MRNA - Cuộc Chinh Phục Đại Dịch Covid-19 Từ Cái Nhìn Trong Cuộc

Vắc-Xin MRNA - Cuộc Chinh Phục Đại Dịch Covid-19 Từ Cái Nhìn Trong Cuộc Cuốn sách giúp chúng ta đồng hành cùng hai nhà khoa học Özlem Türeci và Uğur Şahin, cùng với những nhân

Sách - Bệnh học Ngoại khoa Tiết niệu Nhi

Sách Bệnh học ngoại khoa Tiết niệu - Nhi được biên soạn nhằm phục vụ cho việc đào tạo sau đại học của trường Đại học Y Hà Nội, đồng thời cũng là tài liệu

Sống Khỏe Từ A Đến Z - Luyện Tập Thể Dục

“Cuốn sách cung cấp kiến thức uy tín và đáng tin cậy về khoa học vận động gắn liền với sức khỏe đời sống cho mọi đối tượng, từ trẻ nhỏ đến người cao tuổi.”

Sách - Combo Thần dược xanh + Dinh Dưỡng xanh

Combo Thần dược xanh + Dinh Dưỡng xanh Thần dược xanh Tác giả: Ryu Seung-Sun Số trang: 356tr Khổ: 17×24 cm NXB: Lao Động Đừng bao giờ lãng quên sự quan trọng của những điều

Sách mới: Ăn lành sống mạnh + Liệu trình dinh dưỡng (TB)

ĂN LÀNH SỐNG MẠNH – TRÁI ĐẤT THÊM XANH Cuốn sách truyền cảm hứng sống khỏe, ăn lành mạnh và sống chan hòa với thiên nhiên, dựa trên nền tảng khoa học của chế độ

Cơ Thể Tự Chữa Lành - Phác Đồ Thanh Lọc Và Công Thức Giải Cứu Não

Tác giả: Anthony William Dịch giả: Hàn Dương & Song Hạo Nhà xuất bản: Thanh Niên Năm xuất bản: 2023 Số trang: 640 Khổ giấy: 18x23cm Trọng lượng: 934gr Bìa mềm ISBN: 978-604-322-836-6 Giới thiệu

Combo Sách Kỹ thuật phẫu thuật tuyến giáp và Phòng ngừa và điều tr.ị bệnh tuyến giáp

Sách Kỹ thuật phẫu thuật tuyến giáp Tác giả: Bác sĩ Mai Văn Sâm và nhóm biên soạn Kích thước: 19x27 cm Số trang: 199 trang Bìa cứng NXB Khoa học và kỹ thuật -

Những Điều Bạn Chưa Biết Về Sữa Bò

Những Điều Bạn Chưa Biết Về Sữa Bò ĐỪNG ĐỂ SỰ ÁM ẢNH VỚI SỨC KHỎE TRỞ THÀNH THỨ HẠI BẠN Sức khỏe của một quốc gia có liên quan mật thiết tới chế

Hải Thượng Lãn Ông (2 Cuốn)

Hải Thượng Lãn Ông (2 Cuốn) Trong lịch sử y học cổ truyền của nước Việt Nam, Hải Thượng Lãn Ông (Tác giả) chiếm một vị trí khá quan trọng, thật sự là một danh

Combo Sức Khỏe Trong Tay Bạn: Phòng Và Chữa Bệnh Ung Thư Theo Phương Pháp Tự Nhiên + Ăn Gì Cho Không Độc Hại

1. Phòng Và Chữa Bệnh Ung Thư Theo Phương Pháp Tự Nhiên (Tái Bản) Người ta dự đoán rằng, vào năm 2020, số ca ung thư mắc mới sẽ tăng gấp đôi từ mức hiện

Vũ trụ (Carl Sagan) (TB 2023) - Bản Quyền

Tác giả: Carl Sagan Dịch giả: Nguyễn Việt Long Nhà xuất bản: Thế Giới Số trang: 572 Kích thước: 14 x 20,5cm Ngày phát hành: 04-2023 BẢY MƯƠI TUẦN TRÊN DANH MỤC SÁCH BÁN CHẠY

Di Truyền Học

Di Truyền Học Đặc biệt trong 25 năm vừa qua, kể từ khi phát minh ra kỹ thuật di truyền, những vấn đề sinh học trước đây tưởng chừng khó với tới thì nay đã

Sách- Nhân Tố Enzyme -Tập 1- Phương Thức Sống Lành Mạnh- Sách Y Học- (Tái Bản 2023)(109)- 2HBooks

Nhân Tố Enzyme - Tập 1 - Phương Thức Sống Lành Mạnh Từ kết quả lâm sàng khi tiến hành kiểm tra dạ dày của hơn 300.000 người, bác sĩ Hiromi Shinya đã rút ra

Nhân Tố Enzyme - Trẻ Hóa (Tái Bản)

NHÂN TỐ ENZYME - TRẺ HÓA Trên thế giới này, không có ai trẻ hơn tuổi thực của mình cả. Có chăng chỉ là người đúng với tuổi thực và người già hơn tuổi thực

Thanh lọc não bộ

Thanh lọc não bộ xác định những yếu tố đang làm xói mòn đời sống của chúng ta, để từ đó đưa ra những phương cách cần thiết để suy nghĩ rõ ràng, quyết định

Toàn Cảnh Dinh Dưỡng - Thức Tỉnh Và Hành Động (Tái Bản)

Toàn Cảnh Dinh Dưỡng - Thức Tỉnh Và Hành Động (Tái Bản)

Axit Và Kiềm Trong Thực Dưỡng

Axit Và Kiềm Trong Thực Dưỡng ------------ Axit Và Kiềm Trong Thực Dưỡng

Sách - Thanh Lọc Não Bộ

Trong phần II, “Chữa lành cơ thể và tâm hồn”: Những phương thức để suy nghĩ thông suốt hơn, củng cố mối quan hệ với mọi người và xây dựng những thói quen có ích

Hướng Dẫn Nhịn Ăn Khoa Học _AL

Hướng Dẫn Nhịn Ăn Khoa Học Vô số cuốn sách đã được viết về những chế độ ăn “mới và tuyệt vời nhất” hứa hẹn giúp mọi người giảm cân và cải thiện sức khỏe.

Liệu Pháp Rừng - Kết Nối Thiên Nhiên Và Trở Nên Hạnh Phúc Hơn

Vào đầu thập niên 1980 ở Nhật Bản, sức khỏe tâm thần của người dân trở nên kém đi và tỷ lệ tự tử tăng vọt. Lo lắng cho phúc lợi của người dân, chính

Hỏi Đáp Cùng Bác Sĩ Bùi Chí Thương _TRE

Hỏi Đáp Cùng Bác Sĩ Bùi Chí Thương Hỏi Đáp Cùng Bác Sĩ Bùi Chí Thương là cuốn sáchhay. Bác sĩ - Tiến sĩ Bùi Chí Thương là bác sĩ có uy tín trong lĩnh

Trang đầu 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Trang cuối